Abla Türkçe'de "büyük kızkardeş" anlamına gelir. Ebe de bu kavram ile aynı türdendir ve manası da "doğuma yardım eden kadın" ile "ana, nine, abla" anlamlarına gelir. Bazı kültürlerde de "teyze" ve "sütanne" anlamlarında da kullanılır.
Şimdi ailede abla kimdir? Ailedeki ilk doğan kız ile büyük kız evlatlardır.
Bunlar ne yapar? Anneye yardım eder, kardeşlere bakar, evi çekip çevirir, bakıcılık yapar, hizmetçilik yapar. Kısacası annenin sağ koludur. Fedakardır. Çok çalışır.
Hemşire kelimesi de Osmanlı'da yine büyük kız kardeşler için kullanılırdı. Hemşire Farsça bir kelime olup "kardeş, sütdaş" demek. Normalde hemşire hastahanelerdeki bakıcı anlamında kullanılırken; aynı zamanda büyük kız kardeşlere de isim olmuştur.
Hemşire de abla da yaptıkları işlere göre fedakarlığı, özveriyi, çok çalışmayı, insan ile uğraşmayı, eğitimi, sevgiyi ve şefkati, yedirmeyi, içirmeyi ve her türlü maddi ve manevi ihtiyacı gidermeyi kendilerine misyon edinmişlerdir.
Bundan dolayı da ilk kız çocukları çok acı çekip çok sıkıntı çekmişlerdir. Bütün mesele bu sıkıntılar boşuna mı gitti yoksa yerine mi ulaştı bunu bilmemektedir. Eğer bir şahıs "Allah rızası için" yaşıyor ve bu fedakarlıkları buraya dayanıyorsa; o kişinin hiçbir şikayet ve sızlanması olmaz. Her çalışmaktan büyük zevk alır.
Avrupa'da kız kardeşlere bu şekilde ifade edilecek direk bir kelime yok. Belki onlar "sister" diyerek kilise kültüründeki rahibeleri ortaya çıkarabiliyorlar. Lakin bizdeki gibi yaptıkları işe ismen de manayı veremiyorlar.
Ama bugün "hemşire" kavramı yukarıda açıkladığımız şekilde kullanılmaktan çıktı. Çünkü yerine modern meslekler aldı. Abla kavramı da farklı boyutlarda kullanılsa da yeni nesilde çokta mantıklı bir yer ifade etmiyor. Çünkü fedakarlık kavramı özellikle z kuşağında neredeyse hiç olmadığından artık ister istemez ağzımızdan da çıkmaz oldu.
Hiçbir şey rastgele sistemde olmuyor. Hep bir nedene dayalı olarak işleyiş var. Burada da kelimelerin manalarını toplum yaşamadığı zaman, o kelimeler de kendi hayatlarından yavaş yavaş çıkıyor.
Kavramları yarın nasıl kullanırız bilemeyiz ama bidiğimiz bir şey varsa, eğitimlerimizde de hep işlediğimiz "fedakarlık" kavramını tekrar gündemimize almaktır. Ve gücümüz nispetinde uygulamaktır. İşte o zaman tekrar geçmişteki gibi anlamlı bir hayat ve manalı kavramlar kültürümüzde yer edecektir.